Zambia, het land dat mijn hart heeft gestolen

5 juli 2014, 16.14

En daar zit ik dan, op een loungebank in een restaurant op het vliegveld van Johannesburg, te wachten op mijn gegrilde kip en een cola light. En ja ik zeg het nog een keer, wat is de tijd voorbij gevlogen! Zambia is in mijn hart gaan zitten en ik ben er dan ook zeker van dat ik nog een keer terug zal gaan. Gisteravond heb ik mijn tijd hier goed afgesloten met een feestje (jammer dat ik nu de gevolgen daarvan moet ervaren..) en een laatste leuke dag met projecten.

Vrijdagochtend was ik met Maria ingedeeld bij Mwandi home based care. Ik was hier nog nooit geweest, maar wat een geweldig deel van Livingstone is dit. Het is relaxed, rustig en er hangt een goede sfeer. In Mwandi komt de huizenbouw heel erg op en het ziet er dan ook iets moderner uit dan de andere compounds. Er worden iets grotere, stenen huizen gebouwd en dit ziet er goed uit. Naast Maria, was Martin ook mee. Martin gaat Tammy vervangen in het team van African Impact als projectcoördinator en keek die ochtend mee met ons. Wat jammer was, was dat we een uur moesten wachten op de caregiver en ik had dan ook heel even het bange vermoeden dat mijn laatste ochtend zou eindigen in 3 uur niks doen. Gelukkig was dit uiteindelijk niet zo en konden we op weg. Één patiënt die ik even wil uitlichten is een vrouw die last had van buikpijn, algehele malaise en hoofdpijn in de achterkant van haar hoofd (occipitale hoofdpijn). Toen ik donderdag mee mocht lopen met de clinical officer was er een jongetje met precies dezelfde symptomen en vooral de occipitale hoofdpijn was verdacht voor malaria. Bam! Voor deze vrouw kon ik dan ook zonder twijfel een verwijsbrief schrijven naar de kliniek. Wat een mooi toeval was dit, zonder de clinical officer had ik dit nooit geweten.

Vrijdagmiddag ging ik met Linn naar het dorpje van Francis. Voordat we vertrokken hadden Linn en ik koekjes, limonade en fruit gekocht om daar met Francis en zijn familie op te eten. Voor de deur van ons verblijf stond een taxi klaar met Francis, de chauffeur (een neef van Francis) en Mirriam (de vrouw van Francis). De rit zou ongeveer zo'n uur duren en Linn en ik zouden betalen voor de taxirit die ongeveer 300 kwacha (= 30 euro) bedroeg. Het eerste deel van de rit was over een geasfalteerde weg, maar na 15 minuten reden we verder over 'fijne' zandpaden. Hoe verder we af gingen van Livingstone, hoe meer we in de bush kwamen. We zaten in de middle of nowhere en als Francis had gewild had hij ons zomaar kunnen laten verdwijnen. Onze eerste stop was op een open plaats waar een hoop koeien en varkens stonden te drinken bij de waterpomp. Een grappig gezicht om deze dieren gewoon in het wild te zien. Tijdens de rit vertelde Francis honderduit over al zijn familieleden (en geloof me, dat waren er nogal veel..) en liet ons de plekjes van het dorp zien. Hij vertelde dat het in Zambia een gewoonte is om, naast je biologische moeder, al je tantes ook moeder te noemen en andersom ook met vaders. Dit leverde soms nogal ingewikkelde gesprekken op omdat je nou niet wist of hij het over zijn moeder of tante had. In het dorpje waar we kwamen was geen elektriciteit en haalden ze water uit een van de vijf die het dorpje telde. De huisjes van klei en riet waren verdeeld over een groot oppervlak. Francis stelde ons voor aan een deel van zijn familie en nam ons daarna mee naar een ander deel van het dorpje om de schapen te laten zien (hoefde van mij niet per se, maar blijkbaar vond hij dat heel belangrijk) en de begraafplaats waar alle leden van het dorp begraven worden. Aangezien er vaak geen geld is voor en grafsteen wordt er op het graf een kom gelegd zodat ze weten welke persoon er ligt. Wanneer deze kom aan de noordkant van het graf is geplaatst, ligt er een vrouw begraven en wanneer het aan de zuidkant ligt, ligt er een man begrave. De kommen zijn daarnaast vaak niet meer heel, omdat ze dan niet gestolen en gebruikt kunnen worden.
Het dorp heeft een opperhoofd en nog in de auto had Francis voorbereid op een paleis waarin het opperhoofd verbleef. Ironisch genoeg was dit niet een paleis dat wij hier kennen, maar een huisje van steen met een stukje land. Toen Francis klaar was met de rondleiding, wilden de vrouwen van het dorp ons graag vermaken met dans en zang. Wat leuk om dit te zien! Helaas werd ik zelf ook in het midden van de kring geduwd om mijn danskunsten te laten zien, en dit viel uiteraard tegen aan het gelach van de soepelbewegende Afrikaanse vrouwen te horen.
Hierna was het tijd om al het lekkers uit te delen. Linn en ik hadden ons niet voorbereid op zó'n drukte maar gelukkig was er voor iedereen een stuk fruit, een koekje en een glas limonade. Het zag er erg leuk uit om iedereen te zien genieten van het meegebrachte lekkers. Een geslaagde middag!

Eenmaal terug in het huis, pakte ik mijn koffer in en bereidde ik me voor op de avond. Ik zou namelijk de Bomb Squad gaan doen. Dit hoort iedere vrijwilliger eigenlijk gedaan te hebben voordat hij weggaat, dus het was nu mijn beurt. Het houdt het volgende in: er zijn 7 glazen, gevuld met een shot Jägermeister en een beetje Red Bull. De opdracht is om alle glazen zo snel mogelijk leeg te drinken en als je onder de 3 minuten haalt, krijg je een shirt. Met mijn tijd van 22 seconden heb ik de meeste mensen verslagen én kreeg ik een mooi shirt. Ohja, én heb ik nu nogal last van mijn buik. Toch was het een geweldige laatste avond met alleen maar leuke mensen en muziek.

Vanochtend ben ik nog even snel naar de markt geraced om een doek te kopen waarmee je een baby op je rug kunt dragen (don't worry mam, ik begin nog niet aan baby's) en een koperen armbandje dat erg typisch is voor Zambia en haar grote koperindustrie.
Brave en Benny waren speciaal nog naar de Backpackers gekomen om me gedag te zeggen (ondanks hun kater), en na alle geweldige medevrijwilligers te hebben geknuffeld, bracht Yuyi me naar het vliegveld. Op het vliegveld was er nog een beetje gedoe met mijn bagage en het zakmes dat de security vond in mijn handbagage (zat er nog in van de safari, shame on me), maar mijn vlucht naar Johannesburg verliep verder goed.

Over een paar uur verlaat ik het continent Afrika, maar ik kom zeker terug. Wat is Zambia een geweldig land en wat heb ik hier veel geleerd! Een dergelijke ervaring verandert elk mens, en zo ook mij. Ik ben anders tegen dingen aan gaan kijken, ben wat relaxter geworden en ben gaan waarderen wat ik wél heb ik plaats van wat niet. Ik heb geleerd dat het heerlijk is om mensen op straat gewoon gedag te kunnen zeggen en een praatje mee te maken en niet te oordelen op uiterlijk. Elk mens, ongeacht uiterlijk, verleden of gemaakte fouten, heeft iets goeds en moois in zich. Probeer juist dit uit mensen naar boven te halen, toon interesse en laat ieder mens zich de moeite waard voelen. Misschien veranderen we de wereld niet door enkel het doen van vrijwilligerswerk, maar juist door je open te stellen voor de levenswijze, cultuur en perspectieven van anderen. Dit zijn niet altijd dezelfde als die van jou, maar dat is juist zo mooi en daarom kun je ervan leren. De mensen in Zambia kijken met opgeheven hoofd naar de toekomst, doen zich niet zielig voor en leven hun leven op de beste manier. Je kunt het leven in een derde wereldland niet vergelijken met die in het Westen, en we moeten deze landen een helpende hand bieden maar zeker niet zo willen maken als in het Westen. Ondanks dat er nog veel aan de weg getimmerd moet worden in Zambia om iedereen een gelijke kans te bieden, zijn ze heel goed op weg. Iedereen geeft je het gevoel dat je welkom bent en je thuis kunt voelen en dat is heerlijk. De mensen oordelen niet op waar je vandaan komt of hoe je eruit ziet, maar zien je als mens. Hier kunnen wij nog een voorbeeld aan nemen, maar hoe cliché het ook klinkt, dit begint toch echt bij jezelf.

Lieve mensen, hartelijk dank voor het trouw volgen en lezen van mijn blog. Mijn avontuur hier zit er voor nu op, maar ik kom terug. Ik hoop dat ik jullie heb kunnen meenemen in een andere wereld dan waarin wij leven en hoop dat jullie er stiekem ook een beetje van hebben geleerd.

Liefs!